Ağız və diş sağlamlığı yalnız estetik baxımdan deyil, həm də ümumi sağlamlığımız üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Diş çürüməsinin qarşısını almaq, sağlam dişlərə sahib olmaq və təmiz bir təbəssüm üçün bir sıra müvafiq addımlar atılmalıdır.
Diş Çürüməsi Nədir?
Diş çürüməsi, ağızda şəkər və karbohidratlarla zəngin qidaların çox miqdarda qəbulunun nəticəsi olaraq, diş minasının zədələnməsidir. Şəkərli qidalar Streptococcus mutans adlı bakteriya tərəfindən parçalanır və turşu istehsal edir ki, bu da diş minasına zərər verir. Diş çürüməsini önləmək üçün şəkərli və turşulu qidaların qəbulunu məhdudlaşdırmaq vacibdir.
Diş çürüməsinin qarşısını necə ala bilərik?
- Daimi Diş Fırçalama: Dişləri gündə ən azı iki dəfə, hər dəfə iki dəqiqə ərzində fırçalamaq, diş minasını qoruyur və plaqın təmizlənməsinə kömək edir. Diş fırçalamağın düzgün texnikası, çürük riskini azaldır.
- Diş İpi və Diş Arası Fırçaların İstifadəsi: Diş ipi və ya diş arası fırçaların müntəzəm istifadəsi, dişlər arasında qalan ərp və plaqı təmizləyərək çürük riskini azaldır. Bu, yalnız dişlərin səthini deyil, həm də diş aralarını təmizləyir.
- Şəkərli və Turşulu Qidaların Qəbulunu Məhdudlaşdırılması: Şəkərli və turşulu qidaların çox miqdarda qəbulu diş çürüməsinə səbəb olduğunu nəzərə alaraq, bu cür qidaların istifadəsini məhdudlaşdırmaq vacibdir.
- Fluorid Tərkibli Diş Məcunu İstifadəsi: Fluorid, diş minasını möhkəmləndirir və çürük riskini azaldır. Diş məcununda fluoridin miqdarı 1000-1500 ppm arasında olmalıdır ki, bu da dişlərin möhkəmlənməsinə və çürükdən qorunmasına kömək edir. Uşaqlar üçün fluoridin miqdarı daha az olmalı (500-1000 ppm).
- Daimi Diş Həkimi Müayinələri: Diş həkimi müayinələri hər 6 aydan bir vacibdir. Müayinələrdə diş həkimi çürük və digər problemləri erkən aşkar edəcək və müalicə edəcəkdir.
Uşaqlar üçün diş qulluğu tövsiyələri:
- 0-2 yaş: Uşaqlar üçün fluorit tərkibli diş pastasının miqdarı 500 ppm olmalıdır. Dişlər yalnız bir az miqdarda diş məcunu ilə fırçalanmalıdır.
- 2-6 yaş: Uşaqlar üçün fluorid tərkibli diş pastasının miqdarı 1000 ppm olmalıdır. Bu yaşda uşaqlar üçün noxud böyüklüyündə diş pastası miqdarı tövsiyə edilir.
- 6 yaş və yuxarı: Uşaqlar və böyüklər üçün fluorid miqdarı 1000-1500 ppm arasında olmalıdır.
Diş sağlamlığını qorumaq üçün sağlam qidalanma:
Təzə tərəvəzlər və meyvələr, xüsusilə alma, xiyar və yerkökü dişləri təmizləyir və dişlər üçün faydalıdır. Şəkərli və emal olunmuş qidaların qəbulunu azaldaraq diş çürüməsinin qarşısını ala bilərsiniz.
Diş düzülüşünün müalicəsi:
Düzgün diş düzülüşü həm estetik, həm də funksional baxımdan önəmlidir. Breketlər (ortodontik müalicə) 12-13 yaşdan etibarən tətbiq edilə bilər və bu, dişlərin düzgün düzülməsini təmin edir.
Diş çürüməsinin qarşısını almaq üçün DGZMK tövsiyələri:
DGZMK (Deutsche Gesellschaft für Zahnerhaltung und Zahnmedizin e.V.) – Alman Diş Sağlamlığı və Diş Həkimliyi Cəmiyyətidir.
- Daimi diş fırçalama və düzgün fırçalama texnikası
- Diş ipi və diş arası fırçaların istifadəsi
- Şəkərli və turşulu qidaların istehlakının məhdudlaşdırılması
- Fluorid tərkibli məhsulların istifadəsi
- Daimi diş həkimi müayinələri
